Czym Miejski System Informacji jest, a czym nie jest doskonale opisano na stronce ZDMu i obszernym artykule na Wikipedii – zatem nie widzę sensu się powtarzać (odsyłam tamże, linki na końcu postu).
Niebiesko-czerwone blachy, drogowskazy, tablice; każdy
wie o co chodzi – stykamy się z nim na co dzień. Wpisały się już w obraz
naszych ulic i są tak „naturalne” i
spodziewane jak znaki drogowe czy pasy.
No ale coś z nimi nie tak. Przecieramy oczy ze
zdumienia i widzimy na nich nazwy osiedli i terenów o których istnieniu
wcześniej nie mieliśmy pojęcia; stojąc w samym środku dzielnicy dowiadujemy się że jesteśmy zupełnie gdzie indziej. To możliwe? To fakty. Czemu tak się dzieje?
Geneza takiego stanu rzeczy jest prosta. Nad podziałem nie głowili się varsavianiści.
Nie robili tego historycy ani grupa zainteresowanych tubylców którym na sercu
leży co się dzieje na osiedlu, nie dokonało się żadne referendum wśród
mieszkańców. Zrobili to urzędnicy. Obecnie korekcja pochłonęłaby masę pieniędzy
– trzeba by zmienić nie tylko tabliczki ale tez plansze z mapami,
drogowskazy... a jest ich masa, bo takie też było założenie – oznakować całe
miasto i pozbyć się jakichkolwiek wątpliwości, stref neutralnych, bezimiennych
i niczyich (choć funkcjonowanie takowych miejscami jest normalne). Założenie
chwalebne – wykonanie takie sobie. Najgorsze, że nie jest to kwesta tego, że
coś sięga zbyt daleko, o przecznicę czy dwie, ale na tym ze dano popis
całkowitej ignorancji dla historii i zwyczajów językowych warszawiaków.
Kuriozalnych zawiłości jest masa. Logicznym jest że
rejony MSI, obszary urbanistyczne powinny odpowiadać osiedlom i dzielnicom – na
tym to polega. Jest jednak inaczej.
O ile scalanie pod jedna nazwą kilku pomniejszych
dawnych wsi jak zrobiono to na Białołęce nie budzi we mnie silnych emocji, to
już zadawanie kłamu rzeczywistości wprost konfunduje, budzi niesmak i poczucie
niezgody. I tego będzie dotyczył pierwszy wpis.
Muranów bierze swą nazwę od pałacyku pewnego wenecjanina, co pochodził z
wyspy Murano – Simone Giuseppe Belotti mu było; tyle etymologia. Mi jednak od
dziecka kojarzył się z murami i ruiną. I słusznie – o czym za chwilę. Nieco
później Muranów znany był jako Dzielnica Północna, zamieszkały w większości
przez ludność żydowską (która przed wojna stanowiła 30% mieszkańców miasta), stanowił niemalże
odrębną część Warszawy. Miasto w mieście – z własnym językiem i kolorytem. W
czasie okupacji były to tereny dużego getta, a już po wojnie, doszczętnie
zrównane z ziemią morze ruin – teren budowy socrealistycznego osiedla
mieszkaniowego (bardzo urokliwego nawiasem mówiąc).
De facto rozciąga się od Okopowej
po Starówkę, umowną granica południową może być Solidarności (dawniej
Świerczewskiego, jeszcze dawniej Leszno – tak, ten fragmencik w stronę Woli to
pozostałość dawnej nazwy), granica północna to trakcja kolejowa.
Przed II wojną światową
Śródmieście kończyło się na Towarowej, po wojnie zmniejszono jego obszar o
połowę, wytyczono planowaną jeszcze za Starzyńskiego trasę północ-południe
(czyli obecną aleje Jana Pawła) i zaczęto podnosić miasto z ruin. Część
Muranowa znalazła się więc na Woli, cześć pozostała w Śródmieściu. Przez cały
PRL Muranów był Muranowem i nikomu ten fakt nie przeszkadzał. Do czasu.
Pamiętam moje zdziwienie kiedy zobaczyłem na mapie czerwone literki oznaczające
trójkąt pomiędzy Okopową-Jana Pawła-Solidarności jako Nowolipki – OK, dawnymi
czasy była jurydyka Nowolipie – pamiątką po niej są ulice Nowolipki i
Nowolipie... ale skąd to się tak nagle tam wzięło? O co chodzi? Tego
dowiedziałem się gorączkowo wertując internet, od tego momentu też zacząłem
baczniej zwracać uwagę na to co jest na tabliczkach. Zachodnia część Muranowa
stała się Nowolipkami z powodu żelaznego założenia systemu iż jeden rejon nie
może istnieć jednocześnie w dwóch dzielnicach. Zamiast rozwiązania
kompromisowego typu Zachodni Muranów czy Muranów-Wola powiększono tylko
galimatias jaki stworzyło „podzielnie” Śródmieścia. Kontrowersje na tym się
jednak nie kończą: wątpliwości budzi oznaczenie jako Muranowa terenów pomiędzy
Świętojerską, Miodową, Solidarności i Andersa. Jest to jednak sprawa
dyskusyjna. Wiele żydowskich obiektów pozostaje w sąsiedztwie obecnego
Muranowa, nie będąc jego integralną częścią. Tam gdzie pnie się ku górze Błękitny
Wieżowiec wznosił się ongiś gmach Wielkiej Synagogi, tuż obok niego jest
Instytut Żydowski, poza właściwym Muranowem a w obszarze getta znajdował się za
też Cmentarz Żydowski. Są gdzie są nieprzypadkowo.
Lata mijają, a zmiany formalne nie
nadejdą. Dlatego ważna jest pamięć. I tak... szczęśliwie ZTM nie przyjął
propozycji ujednolicenia nazw przystanków i pętli tak by zgadzały się z „nową
rzeczywistością” Miejskiego Systemu Informacji. Choć motywy zapewne były finansowe, to na bezpłatnych mapkach z
liniami nadal nie ma Nowolipek. To chyba jedyne nowe mapy które z wydania na
wydanie negują kuriozalną decyzje
urzędników Gminy Warszawa-Centrum. To tu (prócz świadomości
warszawiaków) zachował się chociażby Witolin. Nazwa ta nadal widnieje na
frontach autobusów – choć wg MSI ich pętla jest na Gocławku... ale o tym kiedy
indziej, podczas analizy granic Grochowa.
Oficjalne mapki:
Artykuł z Wikipedii o warszawskim
MSI
Jurydyki:
http://pl.wikipedia.org/wiki/Jurydyki_Warszawy
Następny odcinek pt. Wola – wkrótce.
Brak komentarzy:
Prześlij komentarz